Μία οικογένεια Σιφνιών Εκπαιδευτικών στον Πειραιά και στη Σίφνο. | άρθρο του Γεώργιου Νικ. Θεοδώρου

---

απεστ. 05-10-2021

Μία οικογένεια Σιφνιών Εκπαιδευτικών στον Πειραιά και στη Σίφνο.

Αναφέρομε  συχνά ότι η Σίφνος, εκτός από νησί των Ποιητών, ορίζεται και ως νησί των Δασκάλων. Πλήθος Σιφνιών Εκπαιδευτικών και Παιδαγωγών έχει διδάξει γενιές Ελλήνων. Άς δούμε μία Σιφνέικη οικογένεια Καθηγητών μεταξύ του 19’ και του 20’ αιώνα, που δίδαξε και σχολάρχησε κυρίως στην Ιωνίδειο Σχολή.

Η Ιωνίδειος είναι το πρώτο Σχολείο που λειτουργεί στον Πειραιά το 1847. Η ανέγερσή του γίνεται με δωρεά του Κωνσταντίνου Ιωνίδη, με αρχική προσφορά 30.000 δρχ., τότε υπέρογκο ποσό. Μέχρι το 1914 παραμένει το μόνο Γυμνάσιο στον Πειραιά. Ονομάζεται Πειραματικό όλα τα χρόνια της λειτουργίας του, μέχρι το 2015, οπότε χαρακτηρίζεται ως Πρότυπο Γυμνάσιο και Λύκειο Πειραιά.

Ένας από τους πρώτους Διευθυντές του είναι ο Σιφνιός Καθηγητής Χαρίδημος Ιακ. Δραγάτσης [1823-1902]. Γεννήθηκε στη Σίφνο στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, το 1823, και σχολάρχησε στην Ιωνίδειο τη διετία 1863-1864. Εξαίρετη μορφή Παιδαγωγού και Διευθυντή, που λάμπρυνε τόσο την Ιωνίδειο, όσο και την Ελληνική Παιδεία.  Σπουδαιότερος  Δάσκαλος και λόγιος υπήρξε ο γιός του, Ιάκωβος Χαρίδ. Δραγάτσης [1853-1935]. Δεινός φιλόλογος, ικανός  συγγραφέας και πρωτοπόρος αρχαιολόγος, πετυχαίνει σημαντικότατες ανακαλύψεις στις  ανασκαφές του, κυρίως στον Πειραιά και στη Σίφνο. Διετέλεσε -2- φορές Σχολάρχης της Ιωνιδείου, πρώτη φορά: 1894-1895 και δεύτερη: 1900-1903.

Ανασκαφική  του επιτυχία  με παγκόσμια αναγνώριση είναι ο εντοπισμός του τάφου του Θεμιστοκλή, του Αθηναίου στρατηγού που πρωτοστάτησε στη ναυμαχία της Σαλαμίνας [480 προ Χριστού]. Στη Σίφνο είναι ο πρώτος που ασχολείται με τους αρχαίους πύργους και τις φρυκτωρίες, προσδιορίζοντας τους μισούς από τους -76-  γνωστούς μέχρι σήμερα αρχαίους πύργους στο νησί μας. Επίσης είναι ο πρώτος που συμπληρώνει με γεωγραφική επάρκεια τη χαρτογράφηση της Σίφνου, ολοκληρώνοντας τον αποκαλούμενο «χάρτη του Γρυπάρη», με δική του εκδοτική επιμέλεια και με φροντίδα του «Συνδέσμου Σιφνίων».

Ο Ιάκωβος Χ. Δραγάτσης το 1878 αναγορεύεται Διδάκτορας της Φιλοσοφικής, θέση που για πρώτη φορά δίνεται σε Καθηγητή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης,  προτού καν  αναλάβει τη Διεύθυνση της Ιωνιδείου. Παράλληλα με το λειτούργημά του ως Σχολάρχης, ασκεί και τα καθήκοντα του Εφόρου Αρχαιοτήτων, του Διευθυντή του πρώτου Μουσείου του Πειραιά και του Γραμματέα της Αρχαιολογικής Εταιρίας. Το 1903 παραιτείται από την Ιωνίδειο Σχολή, οπότε ιδρύει το περίφημο «Δραγάτσειο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα». Η συμβολή του «Δραγάτσειου» στην Ελληνική Εκπαίδευση  είναι τόσο αξιόλογη, ώστε οι περισσότεροι λειτουργοί του εκλέγονται Καθηγητές στο Πανεπιστήμιο, όταν οι θέσεις στο Καποδιστριακό, το μοναδικό Πανεπιστήμιο στη χώρα μέχρι τότε,  είναι ελάχιστες.

Η προτομή του Ιάκωβου Χ. Δραγάτση κοσμεί σήμερα την είσοδο της Ιωνιδείου Σχολής στην Πλατεία Κοραή, την κεντρικότερη πλατεία του Πειραιά, απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο, που συγκεντρώνει και τις Σιφνέικες παρέες. Δεξιότερα ξεκινά η εμπορική οδός, που φέρει το όνομά του. Είναι ο πατέρας του θεατρικού συγγραφέα και πασίγνωστου επιθεωρησιογράφου Αιμίλιου Ιακ. Δραγάτση [1893-1929], με γνήσια σατιρική φλέβα, που όμως πέθανε σε ηλικία -36- χρονών. Συγκεντρώνομε πολύτιμο  υλικό για μελλοντικό αφιέρωμα.

Το σημείωμά μας αυτό αφιερώνεται με σεβασμό στην ιερή μνήμη όλων των αειμνήστων Σιφνιών Εκπαιδευτικών και Παιδαγωγών. Επίσης, τό αφιερώνομε με τις θερμότερες ευχές μας  στους  μαθητές της Ιωνιδείου με Σιφνέικη καταγωγή: Κώστα Αντ. Βερνίκο, Θωμά Σταμ. Κατσουλάκη και Τάσο Κων. Γεωργούλη. Σίγουρα υπάρχουν και άλλοι, που αυτή τη χρονική στιγμή δεν τους γνωρίζομε.  Αφορμή είναι το αρχειακό υλικό και οι σημαντικές πληροφορίες που επιμελείται ο νύν μαθητής του  Ιωνιδείου Λυκείου,  Αντώνης Ιωάν. Λεμπέσης [το γένος Ευαγγελίας Γ. Κοσμή], τον οποίο και από αυτή τη θέση συγχαίρομε και ευχαριστούμε.

---

Γεώργιος Νικ. Θεοδώρου

---

Άη-Λούκας Σίφνου | Πέμπτη, 16^η Σεπτεμβρίου 2021.

---